TeKoS

TeKoS nr 198

TeKoS nr. 198 - April-mei-juni 2025 (64 blz.)

Inhoud:

- INTERVIEW - 'Een maestro uit Duitsland' - Vraaggesprek met Rüdiger Safranski, afgenomen door Ingo Langner
- GESCHIEDENIS - Ernst Jünger (1895–1998), door Bert Dekeyzer
- INTERVIEW 'Een politieke ommekeer komt er (voorlopig) niet in Duitsland' - Interview met Dieter Stein, oprichter en hoofdredacteur van Junge Freiheit, door Peter Logghe
- GESCHIEDENIS - Een Belgisch schandaal: de aanhechting van Eupen-Malmedy, door Luc Pauwels
- INTERVIEW - 'Het is een breuk met onze democratie' - Interview met journalist Ralf Schuler, vertaald door Peter Logghe
- GESCHIEDENIS - Jan Fabius: Nederlands bekendste dwarsligger na 1945, door Pieter Jan Verstraete
- INTERVIEW - 'Zeg eens, wat maken we van ons leven?' - Interview met Vincent Blok, door Luc Pauwels
- CULTUUR - Hoffmann von Fallersleben en de Vlaamse Beweging, door Brent Van de Winckel
- COLUMN - Antifascisme – een parasiet die leeft van de herinnering aan het fascisme, door Prof. Frank Furedi, vertaling Bert Dekeyzer
- GEOPOLITIEK - Het conflict in Oekraïne: tien geopolitieke lessen door Olivier Kempf, vertaling door Ralf Van den Haute
- CULTUUR - Hans-Jürgen Syberberg: Spiegelmaker van de Duitse ziel, door Bernard Lindekens
- BOEKBESPREKINGEN - Schrijvers & Lezers, door Brent Van de Winckel, Bert Dekeyzer, Peter Logghe en Jan Lievens

Een themanummer over Duitsland.

 

Duitsland, waar ligt dat precies?

De Duitsers zijn onze oosterburen, waarmee we onze Germaanse afstamming gemeen hebben. Maar het zijn ook de buren die in vorige eeuw tweemaal onze gewesten binnenvielen, simpelweg. En
ze tweemaal vijf jaar bezet hielden.

Dat moeten we natuurlijk in historisch perspectief plaatsen. Die 2 x 5 jaar zijn een heel stuk minder dan de Franse bezetting die van 1794 tot 1815 duurde, een generatie lang, 21 jaar. En de Duitsers hebben nooit geprobeerd het Nederlands uit te roeien en ons allemaal hun taal te doen spreken. Verder heeft Duitsland ons nooit geannexeerd, zoals Frankrijk wel deed. Gedurende zo maar eventjes twintig jaren.

Onze talen dan. In de taalwetenschap wordt het begrip continentaal West-Germaans gebruikt voor de nauw verwante talen Nederlands, Nedersaksisch en Duits. Iets verder van ons liggen de Noordzee-Germaanse talen waaronder ook het Fries en het Engels vallen.

Voor de Tweede Wereldoorlog was Duits in Nederland de tweede taal en een verplicht leervak op school. “Toestanden” die in 1945 onmiddellijk werden afgeschaft. Intussen is Duits op de middelbare school in Nederland terug een verplicht vak en wordt het Nedersaksisch er sinds 1996 erkend als regionale taal.

In België ligt dat anders. Door de illegaal uitgevoerde Belgische annexatie van Duitstalig gebied (waarover meer in dit nummer) is Duits hier willens nillens een derde landstaal geworden. Toen ik mijn humaniora deed – lang geleden – kregen we al twee jaar Duits vóór we onze eerste les Engels kregen.

Onderwijs en media doen intussen hun best om iedere herinnering aan onze verwantschap met het Duitse volk uit ons geheugen te wissen. De richting Germaanse filologie is in 2004 aan onze universiteiten verdwenen. Schoolreizen naar Duitsland komen nog nauwelijks voor. Vraag aan mensen rondom jou wie de Duitse president is en het zal duidelijk worden.

De laatste nieuwsfeiten in verband met Duitsland die bij ons algemene aandacht kregen waren waarschijnlijk de val van de Berlijnse muur (1989) en de hereniging van Duitsland (1990). Tijd om op verkenning te gaan.

— Luc Pauwels