
Interview met Alain de Benoist: “Als Trump Amerika ‘great again’ wil maken, is dat vooral omdat het dat niet meer is”
- Luc Pauwels (vertaling)
- 15/03/2025
- Geopolitiek
Het internationale machtsevenwicht ondergaat een ongekende verschuiving, daarover bestaat geen twijfel. Wij spraken met Alain de Benoist om te proberen de veranderingen die lopende zijn te ontcijferen. De filosoof van Nieuw Rechts blikt terug op de recente gebeurtenissen die de wereldorde op zijn grondvesten doen schudden: de strategische wending die Donald Trump heeft genomen, de breuk tussen Washington en de EU, de Amerikaanse terugtrekking uit Oekraïne en de opkomst van beschavingen die zich verzetten tegen het Westen.
In dit interview analyseert Alain de Benoist de geleidelijke ineenstorting van “de wereld van gisteren” en de geopolitieke herschikking die Europa confronteert met zijn tegenstrijdigheden. Hij bespreekt ook de ideologische impasse van de Europese elites, die verzanden in morele schaduwboksen – op een moment dat de rest van de wereld de voorkeur geeft aan macht en pragmatisme. Terwijl een koortsige president Emmanuel Macron pleit voor een Europese herbewapening, waarvan hij de noodzaak hoegenaamd niet heeft voorzien, maakt Alain de Benoist een heldere afweging van de strategische afhankelijkheid van de EU. En van het onvermogen van de Europese leiders om de machtslogica te begrijpen die nu de internationale betrekkingen stuurt.
Alain de Benoist werpt een scherpe blik op de versnelling van de geschiedenis en de gevolgen daarvan voor Europese naties. Die kijk gaat van de groeiende invloed van figuren als de Amerikaanse vicepresident J.D. Vance, over de economische en politieke oorlog die Trump voert, via de rol van Rusland en China in dit nieuwe mondiale spel. Een keiharde analyse.
Hoe interpreteer je de ontwikkelingen in de internationale betrekkingen na de recente verklaringen van Trump en Vance over Oekraïne en hun implicaties voor de betrekkingen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten?
Ik heb in mijn leven maar één grote historische gebeurtenis meegemaakt: de val van de Berlijnse Muur en de implosie van het Sovjetsysteem. Maar ik denk dat ik nu getuige ben van een tweede. De “waarnemers” zagen het, zoals gewoonlijk, niet aankomen. De geschiedenis versnelt plotseling. Zozeer zelfs dat het dagelijkse nieuws op een dystopie, een akelige utopie, begint te lijken.
De verkiezing van Trump betekende al een grote historische breuk. De hervatting van de contacten tussen het Witte Huis en het Kremlin op 12 februari was er een andere. Twee dagen later riep vicepresident Vance in München een ware ideologische oorlog uit tegen een Europa dat ondergedompeld is in migratieproblemen en aangetast door collectief geheugenverlies. Vance verheelde niet dat Europa in zijn ogen ten prooi is aan decadentie en aan culturele zelfmoord.
Dan was er nog de aankondiging dat Oekraïne nooit lid zal worden van de NAVO en dat het de gebieden die het is kwijtgeraakt in de Donbas of de Krim niet zal terugkrijgen. Op 3 maart besluit Donald Trump alle hulp aan Oekraïne stop te zetten. Uiteindelijk zijn we getuige van het uiteenvallen van het Atlantisch bondgenootschap. Ja, ook al hebben we nog te weinig afstand, toch kunnen we stellen dat dit een historisch moment is.
Wat zegt ons de ongelooflijke woordenwisseling tussen Donald Trump en Volodymyr Zelensky in de Oval Office van het Witte Huis op 28 februari?
Alleen kijken naar de uitbarstingen is als kijken naar de vinger die naar de maan wijst. Wat telt, is wat er gezegd werd. Geconfronteerd met Zelensky die zijn weigering verkondigde om een oorlog te stoppen die hij niet kan winnen en die “veiligheidsgaranties” eiste die de Amerikanen niet bereid zijn om hem te geven, herinnerde Trump hem eraan dat hij niet in een positie is om voorwaarden te dicteren omdat hij geen degelijke onderhandelingspositie heeft of troefkaarten om uit te spelen. Hij vertelt hem ook dat als hij het aanbod niet accepteert, hij verplicht zal zijn om een overeenkomst te ondertekenen die nog ongunstiger is voor zijn land, zo niet om zich volledig over te geven.
Ten eerste is er niets ongewoons aan het feit dat het lot van Oekraïne wordt beslecht tussen Rusland en de Verenigde Staten, aangezien Rusland en de NAVO de echte strijdende partijen waren. De oorlog in Oekraïne was vanaf het begin een “oorlog bij volmacht”. Tegelijkertijd is het duidelijk dat niet alleen Oekraïne heeft verloren. Zoals Emmanuel Todd terecht zei: “De taak van Trump zal zijn om de Amerikaanse nederlaag door toedoen van de Russen in goede banen te leiden”. Daar gaat het allemaal om, inderdaad. En dat brengt ons ertoe om nog eens te kijken naar deze gruwelijke broederoorlog die nu al drie jaar aan de gang is. Een oorlog die ik persoonlijk ondraaglijk vind omdat ik zowel Oekraïense als Russische vrienden heb, en ik niets dan verdriet voel als ik zie hoe ze elkaar afslachten.
Alle serieuze experts weten dat de belangrijkste oorzaak van de oorlog de wens van de Amerikanen was om NAVO-troepen vooruit te schuiven tot aan de grenzen van Rusland. Poetin reageerde zoals elke Amerikaanse president zou doen als hij zou bedreigd worden met de inzet van Russische raketten aan de grens van de VS met Mexico of Canada.
De oorlog begon dus ruim vóór 2022. En hij had vermeden kunnen worden. Het zou bijvoorbeeld perfect mogelijk zijn geweest om de interne problemen van Oekraïne op te lossen door een federaal systeem op te zetten waarin het Russischtalige deel een bepaalde mate van autonomie kreeg. Maar wat gebeurde, is precies het tegenovergestelde.
Montesquieu maakte onderscheid tussen degenen die oorlogen beginnen en degenen die ze onvermijdelijk maken. Ze zijn niet noodzakelijkerwijs dezelfden. De Franse ex-premier François Fillon zei onlangs: “Ik heb altijd gezegd dat deze oorlog vermeden had kunnen worden als de Westerse leiders hadden geprobeerd de oorzaken ervan te begrijpen in plaats van zich in het kamp van de goeden te hullen”. Met andere woorden, als ze de situatie in politieke termen hadden geanalyseerd en niet in moralistische.
Niets verplichtte de Europeanen immers om één partij te steunen, of het nu Oekraïne of Rusland was, of om allemaal op dezelfde manier te reageren (als een “collectief Westen”). Het minste wat ze hadden kunnen doen, was hun standpunt bepalen op basis van hun eigen belangen. Om puur ideologische redenen zagen ze dit conflict liever als een “rechtvaardige oorlog” waarin de vijand moet worden gecriminaliseerd en schuldig moet worden bevonden. Door vanaf het begin een standpunt in te nemen, hebben ze zichzelf in de positie gebracht dat ze nu niet meer kunnen bemiddelen. Daardoor hebben ze hun claim opgegeven een “evenwichtsmacht” te zijn.
Trump is een groot realist. Na drie jaar waarin elke week op onze tv werd aangekondigd dat Rusland ging instorten, beseft hij dat Oekraïne deze oorlog heeft verloren, ondanks de militaire uitrusting en de honderden miljarden die het heeft ontvangen, en dat de Europeanen in diezelfde drie jaar de oorlog nooit een duidelijk doel hebben kunnen geven. Oorlog is altijd een middel om een doel te bereiken. Clausewitz schreef: “Het politiek concept is het doel, de oorlog het middel; een middel zonder doel is onvoorstelbaar”.
Europeanen weten niet eens meer wat een oorlog is, namelijk een daad van geweld met als doel: vrede op basis van een nieuw machtsevenwicht. Ze hebben nooit een politiek, diplomatiek of strategisch doel gehad in deze affaire en duwden Zelensky liever in de val die hij voor zichzelf had opgezet.
In tegenstelling tot wat hier en daar wordt gezegd, is Trump geen isolationist, noch is hij een “verdediger van de vrede”. Integendeel, net als veel van zijn voorgangers gelooft hij dat het verdedigen van Amerikaanse belangen voortdurend interventionisme vereist. Het grote verschil is dat hij dit interventionisme niet verbergt achter sublieme idealen zoals de verdediging van de liberale democratie en de rechtsstaat (“democracy and freedom”), en dat hij in plaats van zich in oorlogszuchtige avonturen te storten, prioriteit wil geven aan handel. Hij is een oorlogsman, maar een commerciële oorlogsman.
Kijk naar de manier waarop hij praat over Groenland, Canada of het Panamakanaal. Hij neemt daarbij een imperialistische, krijgshaftige houding aan die gebaseerd is op de oude Amerikaanse mythe van de “frontier”. Voor hem is alles een transactie, alles kan worden gekocht of verkocht, over alles kan worden onderhandeld, alles is gebaseerd op commercieel machtsvertoon, zonder enige scrupules.
Hij weet heel goed dat de “zachte handel” agressie, chantage of verovering niet uitsluit. Zijn “pacifisme” is van dezelfde aard: het is gebaseerd op de simpele constatering dat militaire oorlog veel meer kost dan het oplevert en dat de Verenigde Staten beter in staat zijn om handelsoorlogen te winnen, dan te zegevieren op het slagveld. Om de machtige Amerikaanse belangen te dienen, wil Trump zich verschuilen achter de chantage met douanetarieven, maar ook door te pleiten voor deregulering en vrijhandel wanneer hem dat zo uitkomt.
Als we de media mogen geloven, spreekt Trump nu met dezelfde stem als Vladimir Poetin. Er wordt gesproken over een nieuw Amerikaans-Russisch condominium, of zelfs een drievoudige alliantie Washington-Moskou-Beijing. Denk je dat dit waarschijnlijk is?
Het is allemaal rook en spiegels. Ten eerste zijn de twee mannen te verschillend: Poetin is een schaker, terwijl Donald Trump alleen golf en monopoly speelt. Bovendien zijn hun geopolitieke belangen tegengesteld. Wat wel waar is, is dat Trump een nieuwe start wil maken in zijn betrekkingen met Moskou, omdat hij blijkbaar gelooft dat normalisatie met het Rusland van Poetin gunstiger zal zijn voor Amerika dan het Atlantische bondgenootschap. Dit zou het opheffen van sancties tegen Rusland kunnen betekenen, gezamenlijke energieprojecten, met name in de Arctische gebieden, of zelfs een plan om oorlog met Iran te voorkomen.
Misschien hoopt hij ook het bondgenootschap losser te maken, of beter (het woord “bondgenootschap” bestaat niet in het Chinees) de banden van “grenzeloze vriendschap” tussen Poetin en Xi Jinping die in februari 2022 werden afgekondigd. Maar Trump zal Rusland niet opnemen in de “Westerse hegemonie”. Ik geloof ook niet in een Amerikaans-Chinees-Russisch “onliberaal triumviraat”, omdat zo'n constructie zou worden ondermijnd door tegenstrijdigheden.
Trump is duidelijk een sterk karakter met paranoïde neigingen - niet ongewoon in de politiek. Hij geeft niets om ideeën, moraal of internationaal recht (waarin hij alleen wordt overtroffen door Netanyahu). Hij houdt van winnaars, hij verkiest charisma boven legalisme. Hij bewondert niets méér dan macht en gelooft dat alles gewonnen kan worden door dreigementen. Bij hem vervangt machtsevenwicht de wet, wat op zijn minst de verdienste heeft dat het dingen duidelijker maakt.
Wat Trump en Poetin gemeen hebben, is dat ze Europa zien als een oud, vermoeid vehikel, niet in staat om internationale problemen politiek op te lossen, niet in staat om zich te doen gelden, een achterhaalde rammelkast die verdeeld en geruïneerd is, ondergedompeld in geheugenverlies omtrent zijn verleden en zijn tradities, op de borst kloppend terwijl het zelf permanente morele censuur uitoefent en in het algemeen: niet in staat om met uitzonderlijke situaties om te gaan.
Vanuit dit perspectief is de rest van de wereld verdeeld tussen partners die nooit gelijken zijn geweest, maar vazallen waren, beschermd of gedomineerd, nooit bondgenoten. Dit betekent niet dat de Verenigde Staten zich in een machtspositie bevinden tegenover China, tegenover de multipolariteit en de dreiging van de-dollarisering. Laten we niet vergeten dat als Trump Amerika “weer groot” wil maken, dat vooral is omdat het niet langer groot is.
Wat vind je van de koortsachtige haast van de Europeanen, Macron op kop, om Europa te herbewapenen?
Europeanen zijn onverbeterlijk. Ze hebben de populistische golf niet zien aankomen, ze hebben gegokt op de verkiezing van Kamala Harris, ze hebben decennialang vertrouwd op de “Amerikaanse paraplu” in plaats van hun verantwoordelijkheid te nemen. Ze komen er nu achter dat de Amerikanen, gewoontegetrouw, de Oekraïners in de steek laten, net zoals ze voordien de Zuid-Vietnamezen en de Afghanen in de steek lieten.
We kennen allemaal het gezegde: de vijand van de Amerikanen zijn is gevaarlijk, hun vriend zijn is fataal. De Europeanen zagen ook niet de reflexbeweging die de Verenigde Staten al jaren wegdrijft uit Europa. Ze zien nu dat de Amerikanen, die krachten sparen voor een confrontatie met China, bezig zijn zich los te maken van de Europese veiligheid, wat deze in haar blootje achterlaat. Ze begrijpen niet wat er met hen gebeurt. De Europeanen kunnen de realiteit van de kloof niet geloven die is ontstaan tussen de twee zijden van de Atlantische Oceaan. Verstijfd als konijnen in de koplampen rouwen ze om de ontmanteling van de NAVO, een organisatie waarvan president Macron in 2019 beweerde dat ze “hersendood” was.
Maar ze hebben niets geleerd. Ze hadden van dit kantelpunt gebruik kunnen maken om na te denken over wat de oorlog in Oekraïne hen heeft gekost. Ze hebben 150 miljard euro verspild, de toegang tot Russisch gas en olie verloren, tientallen miljarden aan investeringen in Rusland kwijtgespeeld, de sabotage van de Nordstream-pijpleiding geaccepteerd zonder een woord te zeggen… Niettemin denken de Europeanen dat ze in een positie verkeren om Oekraïne veiligheidsgaranties te bieden en ervoor te zorgen dat het bloedbad kan doorgaan. Hun enige reactie, met andere woorden, is om weer een muntje in de machine te stoppen.
Nadat ze ons meer dan een halve eeuw hebben verteld dat “Europa vrede is”, willen de Europese staten de oorlog voortzetten, met het risico dat ze als volwaardige oorlogvoerende partijen worden beschouwd. Omdat ze nooit van hun fouten leren, staan ze klaar om weer in dezelfde val te trappen. Ook de ecologisten prediken nu militarisme. Die vlucht naar voren in een totaal waanzinnige oorlogsvoering toont aan dat de Europeanen nog steeds niets hebben begrepen van de Nieuwe Wereldorde, de nieuwe Nomos van de Aarde, die voor hun ogen wordt ingevoerd. Na aan boord te zijn gegaan van een dronken schip, willen ze nu op een dode komeet stappen.
Dezelfde mensen die de afgelopen dertig jaar alle industriële en militaire productiecapaciteiten van de Europese naties hebben vernietigd, stellen nu voor, onder leiding van de influencer Ursula von der Leyen, om een Europese “oorlogseconomie” op te zetten met het oog op “herbewapening”. Macron, aan het hoofd van een land dat steeds meer geïsoleerd raakt op het internationale toneel, politiek verlamd is en zoveel schulden heeft dat het betalen van de rente op de schuld (meer dan 50 miljard euro per jaar) nu de op één na grootste uitgavenpost van de overheid is, droomt er duidelijk van om het voortouw te nemen in deze oorlogswaanzin.
Het Franse leger, waarvan de arsenalen bijna leeg zijn en het budget tot op het bot is teruggeschroefd, is niet in staat om langer dan acht dagen deel te nemen aan een oorlog met hoge intensiteit. Maar Macron verzekert ons desondanks dat we gaan zien wat we gaan zien. Oorlog is zo mooi als je er nog nooit een hebt uitgevochten! In juni 2022 adviseerde Macron zijn partners om “Rusland niet te vernederen” en vandaag roept hij hen op om precies het tegenovergestelde te doen.
Macron blijkt niet in staat om zijn zegje te doen tegen de president van Algerije of om op zijn stuk te staan tegenover de president van de Comoren, maar hij stroopt nu zijn mouwen op en verzekert ons dat hij de “Russische dreiging” die volgens hem boven Frankrijk en West-Europa hangt, hard gaat aanpakken
Een dreiging die niets meer is dan een groteske waanvoorstelling waarvan het enige doel is om angst te zaaien. Een dreiging als een vogelverschrikker. Tijd om te denken aan een uitstekend Georgisch spreekwoord: het schaap brengt zijn leven door in angst voor de wolf, maar uiteindelijk is het de herder die het opeet!
Voor Europeanen is deze oorlog geen oorlog tussen vijanden in de traditionele zin van het woord, maar tussen een “agressor” en een “geagresseerde”. In een conflict moet men altijd de "agressor" de schuld geven, omdat hij de schuldige is. Ook al handelde deze "agressor" waarschijnlijk uit zelfverdediging.
Deze verandering in woordenschat bevestigt de grote terugkeer van de gedachte van een “rechtvaardige oorlog”. Oorlog reduceren tot een duo bestaande uit 'agressor' en 'slachtoffer' (zoals bij messteken of aanranding) is een vorm van moraliseren. Dit brengt ons terug naar de goede oude tijd van de Volkenbond, waarvan we de geschiedenis kennen, en nog meer naar het Briand-Kellogg Pact van 1928, een tijd waarin men dacht dat oorlog verboden kon worden. Tegenwoordig is het oorlogszucht die de toon zet. Maar dat is net zo on-politiek.
Het is zeker niet slecht dat de verschillende Europese landen zich van een sterke defensie-industrie voorzien, maar dan wel op voorwaarde dat deze onafhankelijk is van de Verenigde Staten. Dat is echter in geen geval wat nu Zelensky zal redden: als Oekraïne niet langer kan profiteren van Amerikaanse hulp, dan zijn het niet de magere middelen van de Europese Unie die hem de overwinning zullen bezorgen. Bovendien zijn er te veel verschillen tussen de lidstaten om gemeenschappelijke belangen of doelstellingen - en dus ook een gemeenschappelijk operationeel beleid - te kunnen bepalen en implementeren.
Zolang Europa niet politiek verenigd is, kan er geen Europees leger bestaan. Dat is dus een hersenschim. De "Europese paraplu" die naar verluid zou ontstaan als Frankrijk besluit de reikwijdte van zijn nucleaire afschrikking uit te breiden naar zijn buurlanden, is zeker nog minder geloofwaardig zijn dan de "Amerikaanse paraplu" ooit was. Zoals Jacques Sapir opmerkte: wie kan zich voorstellen dat Frankrijk het risico zou nemen om "Parijs te laten verzinken om Boekarest, Praag of Warschau te redden"? Kortom, in de nabije toekomst zullen de Europeanen de discussies over militaire en financiële middelen die ze niet hebben, gewoon verder voeren en onzin blijven verkopen.
Vicepresident Vance, een opkomend figuur binnen het Trumpisme, lijkt de belichaming te zijn van een nieuwe Amerikaanse rechterzijde die anti-liberaal en conservatief is, maar ook volkomen complexloos tegenover links. Zie je in hem een blijvende heroriëntatie van het Amerikaanse conservatisme?
Het trumpisme is een onwaarschijnlijke mix van plutocratisch populisme, technologisch caesarisme, anarcho-kapitalisme, antistaatssoevereiniteit en libertaire ideologie. Donald Trump en Elon Musk vormen een keizerlijk duo dat onweerstaanbaar doet denken aan het einde van de Romeinse Republiek. J.D. Vance heeft een aantal zeer sympathieke kanten, maar het is moeilijk in te schatten wat hij precies vertegenwoordigt in deze constellatie, die vele Amerikaanse mythen omvat: de "manifest destiny" en het nieuwe Beloofde Land, de analyse van de samenleving vanuit individualistisch oogpunt, de zelfredzaamheid van de markt, het primaat van de economie en de handel, de devote toewijding aan de technologie en het messiaanse toekomstoptimisme.
Laten we vooral niet vergeten dat Donald niet de grootheid van Europa wil herstellen, maar die van Amerika, waarvan hij weet dat die bedreigd wordt.
Hoe ervaar jij de diepe, zo te zien onherstelbare kloof tussen anti-woke conservatief Amerika en progressief of links Amerika? Is dit niet hetzelfde pad dat de Europese landen en volkeren bewandelen?
Het is niet onmogelijk dat de Verenigde Staten op de rand van een burgeroorlog staan, of zelfs van een nieuwe secessieoorlog. Maar ik denk niet dat dit scenario voor Europa geldt. Wat Europa het meest bedreigt, is niet een burgeroorlog. Het is nog erger: het is de chaos.
De Europese Unie (of beter gezegd haar leiders) lijken verwikkeld te zijn in een ideologische strijd, terwijl de rest van de wereld net meer pragmatisch en brutaal wordt. Moet dit gezien worden als een teken van decadentie of als een wanhopige poging om morele overheersing over de volkeren te behouden?
Geen van beide - vooral omdat morele dominantie niet onverenigbaar is met decadentie! De Europese Unie sluit zich ook niet op in een “ideologische strijd”. De EU sluit zich op in een heel specifieke ideologie waarvan de drie essentiële pijlers de individualistische samenleving, het liberale kapitalisme en de mensenrechten zijn. De liberale democratie, de illusoire rechtsstaat en de heerschappij van marktwaarden zijn de gevolgen.
Hoe zit het met de rol van Europa in de nieuwe wereldorde die voor onze ogen vorm krijgt? Welke strategieën moet Europa toepassen om zijn invloed te behouden?
Het heeft geen zin om over strategieën te praten als er geen mensen zijn die ze kunnen ontwerpen of implementeren. Europeanen zijn tegenwoordig de zieke mannen van deze planeet. Ze hebben geen idee wat de lotsbestemming van Europa zal zijn, omdat het woord ‘lot’ voor hen geen betekenis meer heeft.
Europa wordt geregeerd door slaapwandelaars die nooit de kans hebben gehad om te vechten, maar nu bereid zijn om hun volk in een nucleaire oorlog te duwen. Volgens Oswald Spenglers voorspellingen verkeert Europa in een staat van beschavingsuitputting. De verschrikkelijke woorden van Cioran schieten me te binnen: "Het is tevergeefs dat het Westen op zoek is naar een vorm van doodsstrijd die past bij zijn verleden."
Je hebt vaak gewaarschuwd voor de standaardisatie of uniformering van de wereld. Zie je in deze wereldwijde verschuivingen een kans voor de volkeren van Europa om hun culturele en culturele soevereiniteit terug te winnen?
De eindstrijd is nu gaande: ofwel een planeet die wordt geregeerd door één enkele overheersende macht (of één enkele universalistische ideologie), ofwel een wereld die is opgebouwd uit verschillende polen van macht en beschaving, grote ruimtes die overeenkomen met de grote regio's van de wereld, elk bestuurd door het land dat het beste in staat is zijn invloed uit te oefenen in het beschavingsgebied waartoe het behoort. Maar zolang we blijven geloven dat de wereld in de eerste plaats wordt bevolkt door individuen, terwijl in werkelijkheid de wereld in de eerste plaats wordt gedeeld door volkeren, talen, naties en verschillende beschavingen, die elk hun eigen ambities en principes hebben, zal er niets mogelijk zijn.
De nieuwe Nomos van de Aarde vereist dat deze grote beschavingsgebieden in de eerste plaats rekening houden met hun eigen identiteit, dat wil zeggen met hun geschiedenis en cultuur, en zich onthouden van inmenging in andere gebieden om pseudo-universele waarden toe te passen die in werkelijkheid specifiek voor hen zijn. “Cultuurstaten” of chaos, dat is de keuze!
Is de enorme versnelling van de geschiedenis die we vandaag de dag meemaken voor jou een reden tot bezorgdheid... of tot optimisme?
Ik ben noch optimistisch, noch ongerust. Ik probeer alleen maar te begrijpen wat er ons gaat overkomen.
Bron: Breizh-Info.