Nieuwsberichten

De oudste runensteen

Verschillende fragmenten van een zandstenen plaat met runentekens werden ontdekt in enkele graftombes die uit de IJzertijd stammen, graftombes op het kerkhof van Svingerud, in de onmiddellijke omgeving van Tyrifjord, ten westen van Oslo. Door de verschillende stukken te behandelen als een puzzel kwam een ploeg van Noorse archeologen, geleid door Steiner Stolheim, tot de verrassende conclusie een volledige tekst te kunnen samenstellen en ontcijferen (teksten die voorheen nog niet waren ontcijferd, met uitzondering van het woord ideberug, dat een woord lijkt te zijn dat op zichzelf, zelfstandig bestaat). De aldus samengestelde tekst sloeg op verschillende tekstfragmenten, die waarschijnlijk werden gegraveerd door verschillende personen.

Maar de verrassing van de wetenschappers werd nog groter toen men, gebruikmakend van de radiocarbon-dateringsmogelijkheden in deze archeologische omgeving, gezamenlijk tot de vaststelling kwam dat de teksten werden gegraveerd tussen 50 voor onze jaarrekening en 250 na de jaarrekening. Het maakt van deze zandstenen plaat de oudst gekende runensteen tot hiertoe.

Want de tot hiertoe oudste runensteen was die van Möjebro, die rond het jaar 400 van onze jaarrekening wordt gedateerd. Kristel Zemmer, professor runologie van de universiteit van Oslo, wees op de belangrijke kloof tussen de twee data: 50 voor onze jaarrekening en 400 na onze jaarrekening.

Wat nog niet werd opgelost, is de vraag waarom de originele zandplaat gebroken werd en de verschillende stukken in verschillende graftombes werden ondergebracht.

Bron: Antiquity, 2 februari 2025.